او، 1368 ييلدن باشلب فارياب ولايتی ميرزا اولوغ بيك ناميده گی پيداگوژی انستيتوتيده، استاد صفتيده، شونينگديك اوشه ولايتده اطلاعات وفرهنگ رييسی لوازمیده ایشله دي.
Kazim Amini
امينی، 1377 ييل، شمال ولايتلری طالبلرگروهی گه ساتيليب واولرنينگ دهشتلی استيلا سيدن كيين، مهاجر بوليب ييتتی ييل پاكستان وسعودی عربستانده بدرغه ليكده يشهب، كيين اولكه گه قَيتدی. او،1386ییلدن 1388نچی ییلگه قدر فارياب ولايتی یوکسک دارالمعلمينی نینگ رييسی لوازميده هم رسمی ايش قيلدی امینی1384 ییل میمنه ده ایلک بار«ميلا دنور» ناملی آزاد جريده نينگ اساس قویدی، لیکن بیرخیل قیین چیلیکلرطفیلی اوشبو جریده نینگ فعالیتی توخته تیلدی، 1386نچی ییلده«میمنه»آیلیگی همده 1388نچی ییلده میمنه شهریده «ظهیرفاریابی مدنی- فرهنگی باشقرمه»نی هم اساس قویدی.
او، شعر وادبياتدن علاوه مهارتلی خطاط بوليب تورلی هنری خطلر نی يازيشگه قابليتلی دير. او، اردوو عرب تيللرينی هم بيله دی. اونينگ فارس- دری همده اوزبيك تيللريده اَيريم ساحه لرده يازگن تحقيقی وادبی مقاله لری 1359 ييل دن بويان اولكه مطبوعاتيده، ترقه ليب كيلماقده. اونينگ دری واوزبيك تيللريده گی مقاله وشعرلری حاضرگچه مستقل صورتده نشر ايتيلگن ايمس.
تورلی پَیتلرده «آلتين تاش»،«تغاچی»،«ايركه بای» «مربای مرچ»و«فرهاد» مستعاراسملربیلن اثریازگن.
امینی 1376نچی ییل اویله نیب،حاضرايسه آلتی ته فرزند آته سی، باله لری نینگ(5)ته سی قیزو بیتته سی اوغیل.
قیزلری نینگ آتی فرنگیس،مریم،سیوگلی،گوزه ل ومرجان واوغلی نینگ آتی ابسه تيمیربيک.
امینی نينگ چاپدن چيققن اثرلری قوييده گيچه :
1- رنگين كمان شعر( تذكره ء سخنوران فارياب) مجلد اول( مجموعهء موء لفين) ميمنه -1369نچي ييل.
2- مناقب اسلاميه(واقعات اسلامی) ميمنه- 1373نچی ييل- ميمنه- فارياب.
3- رساله ء تحفة الوزراء ( تصنيف ميرزا جنيدالله حاذق) ميمنه – 1376نچی ييل.
4- يادنامه سپهسالار شهيد – ميمنه- فارياب1376 نچی ييل.(به کوشش)
5- وطن نی اوسلب…- پشاور-پاكستان1377نچي ييل. (توپلاوچی)
6- يادنامه نفير فاريابی- انتشارات باختر- مزار شريف- بلخ- 1364 نچی ييل.
7- رنگين كمان شعر- تذكرهء سخنوران فارياب- مجلد دوم- انتشارات كانون فرهنگی ميرزا اولوغ بيك- مطبعه فرهاد- مزارشريف- حوت 1384
8- تذكره ء شعراي جوزجانان ، بنياد فرهنگ وجامعه مدنی ، بنگاه انتشاراتی ميوند، كابل 1385.
9- افغانستان در دوو نيم قرن اخير ،(بخشی ازتاریخ آسیای میانه سیدسلیمان مبشر کاسانی )ترجمه بزبان دری،چاپ انتشارات نور،ازنشرات جریده میمنه 1388.
10ـ تاريخ ميمنه 175 ـ 1893 ميلادي ( تأليف )
كابل ،ميوند انتشاراتی بنگاه سی نشری 1387 .
(بیرینچی باسیم) ایکینچی باسیم 1389نچی ییل
شمال انتشاراتی بنگاه سی نشری.
11ـ جغرافيای عمومی فارياب ، ( تاليف )
كابل ،افغان مسلكی مطبعه سی نشری ،1387 ييل.
12 ـ رنگهای ادبی ، استاد حامد فاريابی اثری.
( مهتمم وويراستار )
13- تانگ ییلی (افغانستان اوزبيک شاعرلری نینگ حسینی غزلی استقبالیگه قیلگن مشاعره سی) ،(خطاطی)
14- افغانستانده گی اوزبيک شاعرلری یا (امینی نینگ تذکره الشعراسی) انجمن قلم نشری ،کابل1385نچی ییل.(مستقل تالیف)
15- حماسه دولت کپتان، چاپ بنگاه انتشاراتی شمال،1389 (تالیف مستقل)
16- اوزبيک ادبیاتیده شعرنینگ شکل ومضمون جهتدن
تورلری، نشرات جریده آزادمیمنه،1389(تالیف مستقل)
17- ادبی فنلر(بدیع وبیان قسمی) میمنه جریده سی نشری، بنگاه انتشارات شمال چاپی،1390.
18- آی کمان(فاریاب یاش شاعرلری شعریتیدن تنلنمه لر)1390.
19- شرحی پیرامون تورک تباران افغانستان(گوناریارینگ اثری،داکتر برناآصفی ترجمه سی)، سمر مطبعه سی نشری،کابل 1390
20:ازمدينه تا ميمنه(دري شعرلرتوپلمي)فارياب مدني جماعه چيليك شبكه سي نشرياتيدن(1)،توركستان باشمه خانه سي چاپي ،139ييل ميمنه.
21:توكنمس قيغو(حميدالله بوتون حيدري نينگ تنلنمه شعري توپلمي) فارياب مدني جماعه چيليك شبكه سي نشرياتي (2)،توركستان باسمه خانه سي،139ييلي.(مهتمم ونشرگه تيارلاووچي)
22:ديوان حكمت (فقرنامه رساله سي متني بيلن بيرگه) قُل خوجه احمد يسوي، توركيه – قونيه- ظهيرفاريابي فرهنگي انجمني نشرياتيدن،2013 ييلي
محمد كاظم اميني شعريتيندن تنلنمه لر:
اوزبيک تیلی
معرفت نینگ باغیده قۉشگن چیرای اوزبيک تیلی
هرسوزی،هرلفظی مينگ معنی گه بای اوزبيک تیلی
کاشغری نینگ،یوگنه کی نینگ،خاص حاجب نینگ تیلی
تورکی تیللرآره سیده،کورکه بای اوزبیک تیلیم
اوقدیک آتیلدی اولوسینگ،کينگ جهانده عصرلر
اوزگه بيکلرفتنه سیدن،قدِ یای اوزبیک تیلی
دَورظلمیده ولیکن هیچ قچان باش ایگمه دینگ
الپاميش دیک داو یوره ک،هم کوکسی سای اوزبيک تیلی
گرچه حاضرخوارسين هم کمبغل بواولکه ده
بوش قالگندیرحضورينگدن سرای اوزبیک تیلی
تينگریدن باردور امُیدیم يشنه سه بختینگ،ینه
یادینگگه هیکل قويوب،بيره م توتای اوزبيک تیلی
آته لرسوزی دورور:«آققن اَریققه سوو آقر»
شوکتینگ ايسلب،ینه دوران سوره ی اوزبیک تیلیم
27/5/1391
بویوک متفکر،شرق اویغانیش دوری نینگ مشعلداری امیرعلیشیرنوایی توغیلگنینی(570)ییللیگیگه بغیشله نیب یازیلگن.
نوایی باباگه عرض حال
نوایی نی اوسلب،نوا چيکمیشام
نوایی بو کشور ارا چيکمیشام
تعصب- ستم باتقاغیده قالیب
اوزاق عصرلر، یاولره یالباریب
ستم تیغی دللرنی چاک ایله گن
بوتون اولنی بول غم هلاک ایله گن
بیزه اوزگه بيکلرجفا ايتدیلر
ستم- ظلمِ بس ناروا ايتدیلر
ایکّی اوچ عصرلربولدی آواره میز
ستم تیغی بیرله کونگیل پاره میز
نو ايل وني هم تیلده باراعتبار
بوغملر بیله اولیمز سوگوار
آنه یورتده ايمدی بیز آواره میز
ستم تیغی بیرله کونگیل پاره میز
ستم بیرله هردورده یینچیلیب
تیکن لر ایاقلرده کوپ سنچیلیب
بویورتدن کوتیب تورک بيدادی هم
ني بيداد،بلکه بوتون دادی هم
ایلیکدن بيریب یوق ایله باریمیز
قارین قیغوسی تون وکون کاریمیز
جهالتگه بیزلرنی یارايتدیلر
نفاق- اَیریلیققه دچار ايتدیلر
یوگوردیک بوعالمده حِرمان چيکیب
غم وقیغو،حسرت فراوان چيکیب
اولوس آغزیدن آنه تیل کيتدی ديب
کيچه- کوندوز،هم آی وییل کيتدی ديب
بیزه تورکچیلیکدن نشان قالمه دی
نه یلغوز نشان،عِزوشان قالمه دی
بویورتده بولیب اوزگه لرنینگ قولی
بودورغفلت وجهل نینگ حاصلی
بیلیمده،سیاستده هیچکاره میز
بومُلکده قرابخت تاباره میز
بواولگه فلک التفات اَیله مس
که پروا انگه اوزگه،یات اَیله مس
نوایی بابا،خسته دورخاطریم!
ني بولگهی بو حالت بیلن آخریم؟!
مزارینگ بولیب«بنگی لر»گه مکان
هرات شهریده اون بیر ییلدن بویان
بوحالنی کوریب،اونگه قان ییغله دیم
کونگیل دردی اَیلب ،بیان ییغله دیم
علاجیم یيتیشسه قوره ردیم اوزیم
اگریالغان اَیتسم آقرسین کوزیم
توزتسین ديماسدیم اونی اوزگه لر
بوحالت بیله قنچه قالسین مگر؟
الم لرده قالدیم ،نوا ایزله دیم
نوا سيندن ای آشنا ایزله دیم
که ای سوز وهم یورت شاهنشهی !
نوا بیرله کونگلیمگه اوت همرهی
بویيلده نجاتیمنی سيندن سوره ی
ینه ايسکی دَورلرنی قیته قوره ی
بابام سن،پیریم سن،مينی قولـ‌ــله گیل!
نجات یيلی ساری مينی یولــــله گیل!
قالیب من بو یورتده اسیرِمحن
وطنده یشه رمن ولی بيوطن!
بيرهمت،هراتده مزارینگ قوره ی
یوقالگن شکوه- اعتبارینگ قوره ی
سينی ايسله دیم قولگه آلدیم قلم
پریشان بو سيزلرنی قیلدیم رقم
سيز اقلیمی شاهی سين ومين غریب
غم واندوه وقیغولرگه قریب
بیزینگ ساری اوس،ای خراسان یولی!
قوره ی قَیته تورک عالمی،تورک ايلی
«نوایی»،کونگیلده صفایی یوبار!
بسی بينوامن،نوایی یوبار!
قولیم بوش حضورینگده کيلدیم،کيچیر!
بوبزم سرورینگده کيلدیم،کيچیر!
مددقیل یوبار بیزگه بیر رهبری
که قورسین بیرار سداسکندری
یوقاتسین بو یاجوج وماجوجلر
وطنده عدالت اوتیب مستقر
سينی سيزلرینگ عقل گنجینه سی
ادب برجی نینگ مِهرتابنده سی
گراولادلرینگ برچه، خاک اولسه لر
ستم تیغیدن چاک- چاک اولسه لر
آچونده سيزینگ پادشاهلیک قیلر
باری ايل بیلن همنوالیک قیلر
سين اول سن که تا تورک بيدادی دور
فلک اوزره تاسيز بُنیادی دور
فلک کورمادی سين کيبی نادری
نظامی کيبی نظم ارا قادری
میمنه- فاریاب 21/11/1389
عروضي وزن: رمل مثمن مقصور- محذوف
(فاعِلاتُن ، فاعِلاتُن ، فاعِلاتُن، فاعِلُات یا فاعِلُن)
