رحمتلی سیّدمعصوم اۉغلی، عبدالحکیم شرعي جوزجاني، قویاش ۱۳۱۳ -ییل، حوت ۱۵-سی (میلادي ۱۹۳۴ -ییل، مارچ آیی)ده اېسکی جوزجان مرکزی، سرپل شهریده توغیلدی. جوزجاني، اۉزبېکي تورکچه‌نی اۉز آنه‌سی رحمتلی حبیبه بی‌بی‌دن اۉرگندی و سرپل باشلنغیچ مکتبینی بیترگندن کېین، پغمان شرعي بیلیملر مدرسه‌سیگه اۉقووگه کیردی. او، مذکور مدرسه‌ده آلتی ییل، زمانوي بیلیملر مباديسی بیلن اسلامي بیلیملرنی اۉرگنگندن سۉنگ، کابل بیلیم یورتی شرعیّات فاکولته‌سیگه شامل بۉلدی. جوزجاني، بیلیم یورتنی بیتیرگندن کېین، ۱۳۳۸ -ییلدن ۱۳۵۵ -ییلگچه اطلاعات و کلتور وزارتی مؤسسه‌لریده عمومي نشریات عضوی، انیس روزنامه‌سی تدقیق مدیری، افغانستان رادیو دستورلری مدیری و راپورتاژلر مدیری، اصلاح روزنامه‌سی تدقیق مدیری و تعطیل کونلری مسئول مدیری، فولکلور ریاستی ریسرچ مدیری و آریانا دایرة‌المعارفی علمي کدری مسلکي عضوی صفتیده ایشلر بجردی. او، اوشبو اَیتیلگن ایشلری ضمنیده، امریکالیک ژورنالیست پروفیسور جالف آرقه‌لی اۉشه زمان تدریس بۉله‌یاتگن ژورنالیزم عالي کورسینی هم توگتیب، فراغت سندینی قۉلگه کیریتدی و ۱۳۵۶ -ییل اېسه، سیاسي ایش و فعالیتلری بهانه‌سی بیلن، سردار داوودخان بویروغیگه باقه، دولتي ایشلردن بۉشه‌تیلدی. جوزجاني، افغانستان خلق دموکراتیک حزبی‌نینگ اساسچیلریدن و او حزب بیرینچی کنگره‌سی اۉرین‌باسری اېدی و کېین، مرکزي کمیته عضوی، و ۱۳۵۸ -ییل عقرب آییده هم حزب‌نینگ سیاسي بیروسی عضوی حیثیده سَیلندی. شرعي جوزجاني، ۱۳۵۷ -ییل ثور یېتیسی سیاسي اۉزگریشلریدن سۉنگ، افغانستان دموکراتیک جمهوریتی عدلیه وزیرلیگی لوازمیگه تعیینلنیب، او لوازمنی ۱۳۵۸ -ییل جدی آلتی‌سیگچه یۉللاوچیلیک قیلدی. او بو آقیمده قماقخانه‌لر وضعیتینی کۉریب چیقیب و قماقده‌گی انسانلرنینگ آغیر احوالیدن خبردار بۉلگچ، «عفور تخفیف مجازات» ناملی بیر بویروق لایحه‌سینی آلغه سوریب، دولت یۉللاوچیلیگی منظوریدین کېین اونی عملگه آشیردی. بو بویروغگه بناءً، قماققه آلینگنلردن ۱۴۰۰۰ کیشی قۉیبیریلیب و مینگلرچه باشقه کیشی‌نینگ هم مجازاتی آزه‌یتیریلدی و افغانستان قماقخانه‌لری خاتین-قیزلردن بوتونله‌ی بۉشه‌تیلدی. شوروي قیزیل قۉشینی افغانستانگه باستیریب کیریب، دولت قوریلمه‌سی تۉنتریلگنیدن کېین، جوزجاني باشقه وزیرلر و دولت و حزب یۉللاوچیلیگی‌نینگ یوقاری کدرلری بیلن بیرگه، پلچرخي قماقخانه‌سیگه تشله‌نیب، شوروي قیزیل قۉشینی هجومی و حضوریگه قرشیلیکدن بۉلک هېچ بیر یازیغی بۉلمه‌گنینگه قره‌مه‌ی، بېش یریم ییلنی قماقده اۉتکزگندن سۉنگ، اۉن اوچ کیشی وزیرلر بیلن اعدام جزاسیگه محکوم قیلیندی؛ بیراق بو جزا، رژیم‌نینگ قۉللب قوتلاوچیسی بریژنف‌نینگ توستدن اۉلیب قالگنی باعث، عملگه آشیریلمه‌دی و شوروي سیاستیگه اۉزگریشلر کیریتیلیب، ۲۰ ییل قماققه توشیریلدی. کېنچه‌لیک، او و باشقه وزیرلر، یېتّی ییل و اوچ آینی پلچرخی قماقخانه‌سیده، شوروي افسرلر و عسکرلری‌نینگ مستقیم نظارتی آسیتده اۉتکزگچ، دکتور نجیب‌الله‌نینگ ملّي مصالحه سیاستی اساسیده قماقدن قۉییب یوباریلدی. جوزجاني، میلادي ۱۹۸۶ -ییل، اۉلکه قاضی‌القضّاتی اۉرین‌باسری حیثییده تعیینلندی و ۱۹۹۲ -ییل اېسه، کابل بنیادگرالر تامانیدن آلینیب، شرعي تعقیب آستیده قرار تاپدی. او بیر مدتنی یشیرینچه یشه‌گنده کېین، تاجیکستان یۉلیدن اۉزینی تاشکېنتگه یېتیشتیردی. جوزجاني جنابلری، اۉزبېکي/تورکي، دري، پشتو و عربي تیللرینی بیله‌دی و اۉزبېکي و دري تیللریده یازه‌دی. او افغانستان مطبوعاتیده بیرینچی بار، اۉزبېک تیلیده‌گی ایکّی پرچه شعرینی «خلق» جریده‌سیده یایینله‌دی و نېچه مقاله‌لرنی «پرچم» جریده‌سی آرقه‌لی نشر اېتیب، اېلک بار اۉزبېکلر و تورکمنلر‌نینگ فرهنگي حقلریدن دفاع قیلدی و دولت‌نینگ سیاستینی قتّیق تنقید آستیگه آلدی. اونینگ وزارتی زمانیده اېتگن تشبثلری نتیجه‌سیده، دولت اۉزبېکلر و تورکمنلرگه فرهنگي حقوق قایل بۉلیب، اولرنینگ تیلیده نشرات و اۉقیب اۉرگنیش باشلندی؛ اۉزبېک تیلیده «یولدوز» و تورکمن تیلیده «گوراش» جریده‌لری اۉرته‌گه کېلیب فعال بۉلدیلر و شو کبی افغانستان تعلیم و تربیه وزارتی و بیلیملر اکادمیسیده اۉزبېکچه و تورکمنچه دیپارتمنتلری توزیلدی و رسام و موزیسین محمدشفیع عظیمی باشچیلیگیده، «ظفر» ناملی بیر هنري تۉگره‌ک فعالیتگه باشله‌دی. دوکتور نجیب‌الله زمانیده، جوزجاني‌نینگ تشبثی بیلن افغانستان بیلیملر اکادمیسی تامانیدن، امیر علیشېر نوایي توغیلگنی‌نینگ ۵۵۰ ییللیگی طنطنه‌لی شکلده نشانلندی و نوایي‌نینگ خمسه اثری عبدالغفار بیاني اهتمامی بیلن یوقاری تیراژده باسیلیب چیقدی. شرعي جوزجاني تاشکېنتده اقامت قیلگن پیتیده، تاشکينت اسلامي بیلیم یورتیده، اسلام حقوقینی تدریس اېتیب، حقوق رشته‌سیده بیلیملر دکتراسینی قۉلگه کیریتدی و پروفیسور عنوانی بیلن تینیلدی. او انچه علمي ییغین و کنفرانسلرگه قتنه‌شگن و اوندن ۱۴۰ عنواندن آرتیق علمي و ادبي مقاله‌لر مطبوعات دنیاسیگه نشر اېتیلگن. پروفیسور استاد سیّد عبدالحکیم شرعي جوزجاني حاضر ۹۰ یشر بۉلگن و اۉز عایله‌سی بیلن سویدن اۉلکه‌سیده حیات کېچره‌دی. استادنینگ عمری اوزاق بۉلسین!
