شۉر سالدی آتشین اشعار اېله دهر ایچره کیم
شاعر شوریده اوچقون دېک قدردان بیزده بار
( وکیل زاده اندخویی)
بویوک شخصیت، کۉره شچین شاعر، عصیانچی یازووچی، وطن پرور و اېل سیور، ترقی پسند و ددیل انسان، شاهمردانقل اۉغلی استاد اېرگش اوچقون (محمدرفیق فطرت ) هجری قویاش 1307 ییلی (استاد متین نینگ یازیشیچه توغیلگن ییلی هجری قویاش 1306 ) اندخوی نینگ گله باتور آق مسجد (میرشکارخانه) محله سیده بیر علمپرور و منور عایله ده متولد بۉلگن. اۉزی نینگ یازیشیچه : « مېن توغیلگن گله باتور کۉچه سی، آق میچیت (مسجد) نینگ قودوغی نینگ یانیده.»
او هجری قویاش 1317 ییلی اۉن بیر یاشلریده اندخوی باشلنغیچ مکتبیگه اۉقیشگه کیردی و قویاش 1322 ییلی مکتبنی یوکسک درجه ده بیتیریب، کابل عالی دارالمعلمینیگه اۉقیشگه باشله دی. قویاش 1327 ییللرده دارالمعلمین نی موفقیت بیلن بیتیریب، کېین کابل ساینس فاکولته سی نینگ کیمیا و بیولوژی بۉلیمیگه اۉقیشگه کیردی. و قویاش 1331 ییللرده استاد صفتیده اندخوی نینگ باشلنغیچ مکتبیده تدریسگه باشله دی. او اۉز مقدس بۉرچی یانیده تورلی مستعار آتلر بیلن، دولتگه قرشی تنقیدی مقاله لرهم یازه باشله دی. اونینگ یازگن تنقیدی مقاله لری« قره کۉز » و« شېر اۉغلی» ، مستعار اسملریده فاریاب نینگ ستوری (فاریاب ) جریده سی ترقه تیلدی.
استاد اېرگش اوچقون اوشبو سیاسی فعالیتلری باعث، قویاش 1332 ییلده باشقه بیر نهاد گه جبراً تعیینلندی. کېین قویاش 1332 ـ 1335 ییللرده میمنه نینگ ابوعبید مکتبیگه بیرینچیده استاد صفتیده، کېینچه لیک او مکتب مدیری حیثیده تعیینلنیب، اولکه فرزند لرینی وطن پرور لیک روحیه ده تربیه لشده کتّه حصه قۉشدی.
استاد اوچقون قویاش 1336 ییل (10) سرطانده سیاسی فعالیت لری و کۉره شلی سببلی، اۉز آنه وطنی نینگ ترک اېتیشیگه مجبور قیلیندی. او بیرینچیده پاکستان نینگ کراچی شهریگه بدرغه بۉلیب بیرمدت او یېرده یشه دی و کېینچه لیک ایران و تورکیه گه سفر اېتدی.
او میلادی (1974) ییللرده تورکیه ده اقامت پَیتیده، پطرول تصفیه خانه سیده ایشگه کیردی و سۉنگره امریکا قوشمه اشتتلری نینگ نیوجرسی ایالتیده متوطن بۉلدی. او شخصی مشغولیتلری یانیده، امریکاده بۉلگن پَیتلریده« چاپ انداز » جریده سی نینگ ایجاد اېتدی و اوشبو جریده آرقه لی، تنقیدی و ملی مقاله لری و شعرلرینی ترقتدی. استاد اوچقون اۉز آنه تیلیدن تشقری، انگلیسچه، اردوچه، تورکچه،
پشتو، فارسچه تیللریگه هم بلدیتی بۉلگن.
بو آتشین شاعر و ملی شخصیت تورکیه ده بۉلگن پیتلریده اوشه یېرده اویلندی و اولردن تموچین، تیمور، بیلدا و آی برس ناملی فرزند لر دنیاگه کېلدی.
استاد ایرگش اوچقون (میلادی 2002 ییل ) ده امریکا دن تورکیه گه قَیتیب، سیلیفکه دېگن شهریده اۉزی قورگن باغچه ده متوطن بۉلدی و میلادی 2009 ییل (25) می ده عالمدن کۉز یومدی. استاد اېرگش نینگ تورلی ملی و انقلابی، تنقیدی و اجتماعی مقاله و شعر لری، ستوری (فاریاب )، دیوه (بیدار) مزارشریف، اتحاد بغلان، انیس، اصلاح، آیدین روزنامه و جریده لری شونینگدېک قبرس و تورکیه رسانه لریده چاپ اېتیلگن.
سۉنگگی ییللرده استاد اوچقون نینگ شانلی تۉران ناملی دیوانی، الحاج محمدناصر کارگر نینگ اهتمامی و مالی یاردمی بیلن مزارشریف شهریده (1000) سانده چاپ اېتیلدی.
استاد اوچقون قلمیده ایجاد اېتیلگن مشهور شعر لریدن پرچه لر اۉقینگ :
معبد
کېل وطن سېن کعبه بۉلغیل مېن اینانغانینگ بۉلای
قبله میز دېب، چین یوراکدن سجده قیلغانینگ بۉلای
اَیلانیب تېگرانگده دایم اهل ایمانینگ بۉلای
بېر اجازت صدق اېله، خاکروب آستانینگ بۉلای
هرزمان صدقه نگ بۉلوب، هرلحظه قربانینگ بۉلای
سندین آیری قَیسی جنتغه باریب ماوا تـــوتای
باغلرینگنی قَیسی فردوسِ برینگغه اۉخشاتای
سوو لرینگنی قَیسی زمزم، قَیسی کوثرغه ساتای
هرتاغینگ بیرکان جوهر دور قراتاشنی نېتای
قَیته ـ قَیته صدقه لعــــــل بدخشانینگ بۉلای
چاقناشورلر سایلارینگده مینگ تونیس طرفه گیاه
قیرلرینگده هرچېچک دور مینگ بیر علت غه دوا
کۉزلریمگه قُوملرینگ هم سورمه دور هم توتیا
حسرتینگده کعبه ماتم لر توتیب کېیمیش قرا
کعبه نی یۉلینگغه تارتیب، نذر قیلغانینگ بۉلای
جان نثار لارینگ توگنمس اې گۉزل یورت یخشی بیل
قایتماغایلار جان بېرور دین لیک، سن منظور قیل
قَیسی قوچقار مندن آرتوق قوچ کېتیرمه جبرئیل
ساچراغان قانلارنی سیر ایلاب، اویالسین اسماعیل
اول اگر یالغانچی دور، مېن چینکی اوغلانینگ بۉلای
کېتمه سم مینگ ییل ینه، تۉپراق تۉپراغیم دورور
کۉرمه سم مینگ ییل ینه قیشلاق قیشلاغیم دورور
نېچه مینگ ییل اۉتسه هم اول تاغلر تاغیم دورور
اېسکیمس کۉنگلومنی عشقی هر عصر چاغیم دورور
ساچ و ساقالیم آقارغان ساری حیرانینگ بۉلای
بیر قراولدیک یۉلونگغه تېرمولوب یورگوم بسایاق
کم نظردن دایما یورتوم نی توتغندور یېـراق
تا ابد قان قوسغوسیدور سېنگه باسگان بې سۉراق
قیزغانیب آچ بۉریدیک کویینگغه، باستیرمام آیاق
بیر وفا کار اېت کبی همتلی پاسبانینگ بۉلای
آختاریب بیرکون باررمن کیندیگیم نینگ قانینی
تصحیح اېتسون کاتب قسمت، ینه دیوانینی
کعبة الاتراک قبول اېتغـــــایموکین مهمانینی
حج اکبـر دېب اینانغـــــان مشرب دورانینی
تا قچان شیطان کېبی مردود آستانینگ بۉلای
قۉی معانی اهلی شعرینگده عباره یۉق دېسون
حُسن مضمون، تشبیه و یا استعاره یۉق دېسون
تاش کېبی باغریمنی کۉرگان مونده یاره یۉق دېسون
بو نېچوک “اوچقون” که انده بیر شراره یۉق دېسون
یېر تگیدیک یاشورون، سوزنده اولقانینگ بۉلای